Druk op winstgevendheid vraagt om grip en controle
De operationele kostenbasis van zorginstellingen is significant gestegen over de afgelopen jaren, terwijl omzet achterblijft. Dit resulteert in druk op marges en investeringscapaciteit, wat op zijn beurt risico’s vormt voor het waarborgen van toekomstige kwaliteit van de zorg. Grip op financiën en grip op liquiditeit zijn van belang. Een visie op lange termijninvesteringen en margeontwikkeling en goed inzicht in financiële en operationele drijvers vormt hierbij de kern.
De zorgmarkt, met ziekenhuizen voorop, staat voor een aantal belangrijke transities. De juiste zorg op de juiste plaats, krapte op de arbeidsmarkt, verduurzaming en digitalisering zijn belangrijke thema’s. Recente ontwikkelingen, waaronder oplopende personeelskosten door krapte op de arbeidsmarkt, hoge inflatie en hoge energielasten, hebben ervoor gezorgd dat marges en daarmee de investeringsruimte onder druk staan. Externe factoren spelen een rol in deze ontwikkelingen, maar alleen naar buiten wijzen is te makkelijk. Deze ontwikkelingen vragen van ziekenhuisbestuurders om een goede grip op kosten en op liquiditeit, zowel nu als op de middellange termijn.
Het zijn financieel uitdagende tijden voor ziekenhuizen. Een paar trends op een rij1 :
- De gemiddelde personele kosten in relatie tot de omzet bij ziekenhuizen zijn gestegen van 48,1% in 2018 tot 50,8% in 2021.
- De gemiddelde operationele marge2 is over dezelfde periode gedaald van 9,0% naar 7,7%.
- (Vervangings)investeringen zijn gelijk daartegen relatief stabiel rond 5% van de omzet.
Het goede nieuws is dat ziekenhuizen er niet alleen voor staan. Het realiseren van de beoogde positieve veranderingen kan alleen door samen te werken met de belangrijkste stakeholders. Dit betekent samenwerking binnen de sector, maar ook met de belangrijkste financiers - zorgverzekeraars en banken – en met VWS. Voor een constructieve dialoog met deze partijen is inzicht in en grip op financiën nodig. Door aantoonbaar inzicht te verkrijgen in onderliggende financiële drijvers en actief te sturen op de belangrijkste financiële en operationele risico’s, houden ziekenhuisbestuurders het stuur in handen.
Het aanbrengen van focus is van belang. Personeelskosten vormen momenteel meer dan 50% van de kostenbasis van een ziekenhuis. Langlopende verplichtingen en contracten, bijvoorbeeld inzake vastgoed en IT, bepalen mede de kostenbasis op de lange termijn en beperken de flexibiliteit van de kostenbasis. Noodzakelijke investeringen en toekomstige financieringsverplichtingen zijn een derde belangrijke drijver van de liquiditeitsontwikkeling.
Grip begint met inzicht. Onze ervaring is dat fundamentele analyses vaak, mede door de focus op het dagelijks kunnen leveren van de noodzakelijke zorgverlening, ontbreken. Sturing vindt te weinig vooraf maar achteraf plaats. Bijsturen waar mogelijk, in plaats van aan het stuur zitten en koers bepalen. Analyse is nodig op de realisatie ten opzichte van de begroting en de onderliggende oorzaken indien er wordt afgeweken, aangevuld met benchmarking ten opzichte van vergelijkbare ziekenhuizen. Kwantitatieve analyses die kunnen worden omgezet in concrete acties en verbetermaatregelen, met als doel duurzame verandering met oog voor kwaliteit van zorg.
Een eerste stap hierin kan eenvoudig zijn en snel worden gezet. Wij gaan hier graag verder over in gesprek om te kijken hoe we jou hierbij kunnen helpen.
Contact
Blijf op de hoogte
Wij houden je op de hoogte per e-mail. Geef hier je voorkeuren door.