Het aantal ‘venture capital’-investeringen, ook wel durfinvesteringen, in Europese bedrijven steeg het afgelopen kwartaal van 1.671 naar 1.750 deals. Echter, het totale bedrag aan investeringen daalde wel flink. Investeerders belegden in Q4 van 2023 in totaal ongeveer 12,7 miljard euro in Europese ondernemingen. In de drie maanden daarvoor was dat nog zo’n 15,9 miljard euro. Deze daling wordt toegeschreven aan wereldwijde macro-economische omstandigheden en geopolitieke spanningen, wat leidde tot terughoudendheid van vooral Amerikaanse Venture Capital (VC)-investeerders in de regio.
Wereldwijde uitdagingen voor durfkapitaalinvesteringen
Het ‘Venture Pulse’ rapport, KPMG’s kwartaalanalyse van wereldwijde VC-investeringen, laat zien dat deze neerwaartse trend niet beperkt is tot Europa; wereldwijd liet 2023 een moeilijk jaar zien voor durfkapitaalinvesteringen vanwege economische uitdagingen, het aanhoudende conflict in Oekraïne en de hernieuwde conflicten in het Midden-Oosten. Ondanks de significante daling in VC-investeringen in Europa in vergelijking met de uitzonderlijke jaren 2021 en 2022, bleef het niveau in lijn met 2020 en aanzienlijk hoger dan in voorgaande jaren.
Voorzichtigheid en onzekerheid nemen de leiding
Het rapport toont aan dat de marktactiviteit in Q4 2023 is vertraagd in termen van dealaantallen, de snelheid waarmee VC-deals werden afgerond en het tempo van fondsenwerving door VC-fondsen. Zelfs de bewezen fondsbeheerders deden er vaak enkele maanden langer over om kapitaal op te halen. Niet-traditionele investeerders, ook wel toeristische investeerders genoemd, richtten hun aandacht elders, terwijl traditionele beleggers voorzichtiger werden met hun investeringen in VC-fondsen.
“We blijven zien dat durfinvesteringen afnemen en het rapport toont aan dat deze trend nog niet snel zal omschakelen”, zegt Izzy Sayers, medeoprichter van KPMG Emerging Giants. Haar team ondersteunt Nederlandse startups in hun groei met fundamentele onderwerpen als Tax, Finance en Operations. “De huidige marktomstandigheden, economische onzekerheid en gevoelige geopolitieke situaties zorgen ervoor dat investeerders terughoudend zijn. Desondanks zien we nog steeds investeringen, voornamelijk in sectoren waarbij maatschappelijk belang een grote rol speelt.”
AI en ESG lopen voorop
Een opvallende trend in Q4 2023 was de sterke investering in kunstmatige intelligentie (AI). AI trok sterke investeringen aan in Europa, goed voor een aantal van de grootste deals van het kwartaal. Naast AI bleven ook de energie- en ESG-sector een goed momentum zien in het laatste kwartaal van vorig jaar, met investeringen variërend van seed deals tot deals met een groter ticket. Gezien de toewijding aan de net zero-doelstellingen en de noodzaak om de financiering snel op te schalen om de energietransitie aan te pakken, zal de sector waarschijnlijk in de nabije toekomst op de radar van investeerders blijven.
Vooruitkijkend naar Q1 2024 verwacht KPMG dat VC-investeringen in Europa relatief zwak zullen blijven, gezien lopende conflicten en onzekerheden. VC-investeerders zullen waarschijnlijk blijven focussen op winstgevendheid en de samenwerking tussen corporate venture capitalists (CVC's), bestaande VC's en accelerator programma's zal naar verwachting toenemen. Het rapport laat ook zien dat 2024 een jaar van mogelijke stabilisatie kan zijn, ondanks de aanhoudende aarzeling onder dealmakers gedurende het grootste deel van 2023.
