Marek, na czym polegają zmiany transformacyjne w ostatnich latach, które zmieniły oblicze usług audytowych KPMG?

Marek Gajdziński: Zmiany w audycie mają charakter wielowymiarowy. Przede wszystkim cały czas przyspiesza rozwój nowoczesnych technologii. Dynamiczna transformacja cyfrowa wpływa zarówno na klientów, ich systemy biznesowe i finansowe oraz na nas – audytorów. Firmy digitalizują swoje procesy co bezpośrednio przekłada się na sprawozdania finansowe. Coraz większa złożoność procesów finansowych w organizacjach nie pozostaje bez wpływu na konieczność wprowadzenia istotnych zmian w samym procesie badania sprawozdania finansowego.

„Audytorzy KPMG, dzięki wykorzystaniu nowoczesnych narzędzi technologicznych, w tym AI, są dzisiaj w stanie wykonywać testy szczegółowe na całych populacjach danych finansowych (często składające się z milionów pojedynczych transakcji), zamiast badać wybrane próby statystyczne, jak to miało miejsce dotychczas.”

MindBridge, jedno z używanych przez KPMG narzędzi opartych na AI, skanuje wszystkie transakcje ujęte w ciągu roku w sprawozdaniu finansowym i wskazuje na transakcje podwyższonego ryzyka, na których audytor koncentruje dalszą analizę i testy. Jesteśmy obecnie w stanie przeanalizować 100% transakcji w badanej organizacji, podczas gdy stosując dotychczasowe metody statystyczne audytor testował tylko ułamek wszystkich transakcji przeprowadzonych przez spółkę w ciągu roku. Dzięki zaawansowanym rozwiązaniom technologicznym kluczowi interesariusze sprawozdań finansowych zyskują większy poziom ufności do zbadanych sprawozdań finansowych.

Dodatkową korzyścią ze stosowania nowoczesnych rozwiązań technologicznych jest możliwość zeprezentowania badanym jednostkom wyników analiz dokonanych w ramach weryfikacji setek tysięcy lub milionów transakcji. Dzięki temu rada nadzorcza, komitet audytu i zarząd badanej jednostki zyskują przejrzyste podsumowanie ryzyk transakcyjnych. Jest to duża wartość dodana audytu KPMG.

Jakie korzyści wynikające z narzędzi opartych na nowoczesnych technologiach płyną dla klientów KPMG?

Marek Gajdziński: Firmy które badamy, zwracają uwagę na dużo bardziej kompleksowy feedback z przeprowadzonego badania sprawozdania finansowego. Rola audytora i informacja zwrotna jakiej udziela są kluczowe dla komitetów audytu i rad nadzorczych, które sprawują nadzór nad prawidłowością procesu sporządzania sprawozdań finansowych, a równocześnie ich zaangażowanie w sam proces przygotowania sprawozdania finansowego jest z natury ograniczony. Jako niezależny audytor analizujemy procesy finansowe w badanej firmie i w komunikacji z tymi organami dzielimy się nasazymi obserwacjami i rekomendacjami.

Audyt był od zawsze multidyscyplinarnym obszarem, ponieważ żeby zrozumieć i ocenić prawidłowość sprawozdania finansowego należy rozumieć procesy biznesowe działające w badanych firmach z różnych branż. Obecnie zawód ten staje się jeszcze bardziej multidyscyplinarny, ponieważ zwiększa się ilość potrzebnej wiedzy i umiejętności w zakresie wykorzystania coraz bardziej złożonych rozwiązań technologicznych, zwiększających się regulacji w zakresie audytorów, jak i badanych firm. Jednocześnie coraz bardziej złożone są procesy biznesowe firm. W dzisiejszym świecie, podczas pracy nad badaniem sprawozdania finansowego wspierają nas specjaliści m.in. z zakresu IT, prawa, podatków, wycen i instrumentów finansowych. Wprowadzenie wymogu weryfikacji raportowania niefinansowego ESG powiększy tę grupę specjalistów o obszary objęte raportowaniem i zarazem zwiększy multidyscyplinarność zawodu biegłego rewidenta.

Czy audytorzy powinni się obawiać, że sztuczna inteligencja (AI) w pewnym momencie rozwoju zastąpi ich pracę?

Marek Gajdziński: Zawód audytora będzie prawdopodobnie jednym z największych beneficjentów rozwoju sztucznej inteligencji. Dzięki jej wykorzystaniu audytorzy będą przeznaczać znacznie mniej czasu na żmudne i czasochłonne zbieranie, uzgadnianie i przetwarzanie danych pozyskiwanych od badanych firm, które stopniowo będą przejmować narzędzia AI. Natomiast audytorzy będą mogli skoncentrować się na analizie i testowaniu transakcji, które narzędzia AI wskażą jako transakcje wysokiego ryzyka.

Wraz z rozwojem sztucznej inteligencji zawód audytora będzie stawał się jeszcze bardziej atrakcyjny dla osób rozpoczynających karierę w celu uzyskania uprawnień biegłego rewidenta. Czas potrzebny na wykonywanie dużej ilości powtarzalnych czynności zostanie skrócony do minimum. Audytor będzie operatorem aplikacji, dzięki którym będzie w stanie szybciej analizować otrzymane wyniki, identyfikować ryzyka, błędy, formułować wnioski.

Warto podkreślić jeszcze raz – sztuczna inteligencja wspomaga pracę audytora, ale go nie zastępuje. W naszym zawodzie zawsze była i będzie konieczna końcowa ocena dokonana przez doświadczonego biegłego rewidenta w oparciu o wszystkie dostępne informacje i przeprowadzone procedury. Wraz z rozwojem AI końcowa ocena będzie bazować na większej ilości przeanalizowanych i przetestowanych transakcji.

Na czym KPMG buduje swoją przewagę konkurencyjną w obszarze audytu?

Marek Gajdziński: Naszą ambicją jest bycie audytorem, który posiada największe zaufanie wśród szeroko rozumianego grona uczestników rynków kapitałowych i finansowych. Nasza strategia ciągłego budowania zaufania opiera się na trzech filarach jakości, doskonałości operacyjnej i ciągłym rozwoju kompetencji naszych pracowników. Odpowiednie zgranie tych 3 obszarów, decyduje o naszej pozycji rynkowej i skuteczności.

Dzięki wdrożonemu w zeszłym roku globalnego rozwiązania do przeprowadzania audytów KPMG Clara Workflow, posiadamy obecnie najnowocześniejszy oraz najwszechstronniejszy „audytowy system operacyjny”, który od kilku miesięcy podsiada również funkcje „AI Chatbot” która zrewolucjonizuje user experience audytowy naszych pracowników. Nasza przewaga konkurencyjna opiera się na rozwiązaniach technologicznych i pracownikach wykorzystujących te technologie, dzięki którym jesteśmy w stanie zaoferować klientom najwyższej jakości usługi.

Czy nowe obowiązki dotyczące badania sprawozdań niefinansowych to szansa czy wyzwanie dla biegłych rewidentów?

Marek Gajdziński: Obowiązująca od 2024 roku dyrektywa CSRD nakłada na firmy obowiązek raportowania informacji niefinansowych zgrupowanych wokół trzech obszarów tematycznych ESG (Environment, Social, Governance) oraz weryfikacji tych sprawozdań przez niezależnego audytora. Otwiera to przed audytorami niezwykle ciekawe, nowe możliwości rozwoju, wychodzące daleko poza tradycyjny obszar badania historycznych sprawozdań finansowych. Przy wsparciu specjalistów z dziedzin ESG, audytorzy będą weryfikowali zarówno prawidłowość obliczania poszczególnych informacji niefinansowych, jak również oceniali i testowali systemy kontroli wewnętrznej oraz systemy IT gromadzące te informacje w spółkach i grupach kapitałowych.

Rozszerzenie oczekiwanych kompetencji audytorów, stanowi również szansę na przyciągnięcie do pracy w audycie nowych talentów, które wcześniej nie rozważały pracy w audycie. Jestem przekonany, że objęcie powszechnym obowiązkiem sporządzania weryfikacji raportów ESG przyczyni się do tak potrzebnego nam zwiększenia odpowiedzialności społecznej i ekologicznej funkcjonowania podmiotów gospodarczych oraz zminimalizuje tzw. greenwashing i w efekcie firmy, dla których priorytetem jest odpowiedzialna polityka ESG będą cieszyły się większym zaufaniem inwestorów, kontrahentów i konsumentów. Mamy równocześnie świadomość, jak duża odpowiedzialność spoczywa na barkach audytorów, którzy będą weryfikować sprawozdania ESG.