De vier grootste Nederlandse banken, ING, Rabobank, ABN Amro en de Volksbank, hebben het zeer goed gedaan in 2023. Dat blijkt uit de zesde editie van het KPMG State of the Banks-rapport. Hoge rentetarieven hebben de goede jaarresultaten gedreven. Daarnaast wisten de banken, ondanks de druk door inflatie, de kosten onder controle te houden. Dat is de winst ten goede is gekomen. De strategische focus van de vier grootste banken is niet veranderd. Deze blijft gericht op optimaliseren van de diversificatie van inkomstenstromen, digitalisering en de operationele kosten. Ook spelen ze in op regelgeving voor duurzaamheid en inclusie en waken ze tegen fraude en witwaspraktijken.
Gunstig renteklimaat
De Nederlandse bankensector heeft goed kunnen profiteren van met monetaire beleid van de ECB om de aanhoudende inflatiedruk tegen te gaan, wat resulteerde in hoge rentetarieven. De banken zijn succesvol geweest in het verrekenen van de hoge rentestand. De verwachting is dat banken ook in de toekomst zullen laten zien dat zij deze marges op structurele wijze benutten. Camiel van Steekelenburg, hoofd van de financiële & bankensector bij KPMG: “Als gevolg van de uitzonderlijke inkomstenresultaten is de Cost-to-Income-ratio van de vier grootste banken met bijna tien procent gezakt. Resultaten op inkomsten bleven, ondanks afname van de vraag naar leningen en de technische recessie, op niveau.”
De kansen en risico’s in ESG en AI
Banken zijn in hun jaarverslagen al aan het voorbereiden op de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die in 2024 in gaat. Er is meer aandacht voor de gevolgen die hun activiteiten hebben voor mens, milieu en maatschappij. Hoewel de nadruk ligt op milieurapportage, is er in toenemende mate aandacht voor sociale maatstaven. Het blijft echter een uitdaging om deze inzet om te zetten in concrete duurzaamheidsdoelenstellingen op de lange termijn. Ook is er aandacht voor diversiteit binnen het personeelsbestand. De banken besteden steeds meer aandacht aan het benutten van kansen door de toepassing van Generative Artificial Intelligence (Gen AI) in klantproposities, evenals het verbeteren van de efficiëntie van werkprocessen.
Oog op de toekomst
Hoewel de rentemarges nog maar beperkt stijgen, zullen de positieve resultaten in 2024 naar verwachting doorzetten. De bedrijfskosten blijven hoog op de agenda. Het blijft dus ook in de toekomst een uitdaging de kosten binnen de perken te houden. Er is druk vanuit de gestegen kosten voor personeel door de inflatie.
Banken zijn nadrukkelijk bezig om te kijken welke kansen AI kan bieden. Ze zitten nog in de ontwikkelingsfase. “De kansen die AI banken biedt zijn belangrijk om te benutten. Van groot belang is ook dat zij zich blijvend inzetten voor een duurzamere toekomst. Om duurzaamheid te bevorderen en veerkracht te vergroten, moet ESG stevig verankerd zijn in de strategie en organisatiedoelstellingen van de banken”, aldus Camiel van Steekelenburg. Banken kampen met verdergaande wet- en regelgeving op het gebied van kapitaalvereisten (Basel IV) en ESG (CSRD). De druk op voldoen aan anti-witwas regelgeving en het tegengaan van terrorismefinanciering blijft onverminderd hoog. Dit vraagt om investeringen in personeel en systemen. Ook zien de banken salariskosten als belangrijkste kostenpost steeds verder oplopen. Deze druk op de kostenkant van het verdienmodel vergt de nodige aandacht.
